ԴԱՎԻԹ ԳՅՈՒՐՋԻՆՅԱՆ Նկատել ենք, որ Հայաստանում շատ մարդիկ կան, որոնք ուղղակի վախենում են ավանդական ուղղագրությունից և գրաբարից (սա հին հայերենն է)։ Նույնիսկ գրագետ մարդիկ հաճախ պարզապես անճարակ են դառնում, երբ …
ԴԱՎԻԹ ԳՅՈՒՐՋԻՆՅԱՆ Ապրում ենք հապավումների դարաշրջանում։ Աշխարհի բոլոր զարգացած լեզուներին, այդ թվում և հայերենին բնորոշ է տառային հապավումների առատությունը։ Անընդհատ նորերն են ստեղծվում և գործածվում մամուլում, փաստաթղթերում, այլուր։ Տառային հապավումները …
ԴԱՎԻԹ ԳՅՈՒՐՋԻՆՅԱՆ Հին հայերենում մարդու մարմնի մասերից մեկը կոչվում էր ոտն, որի հոգնակին էր ոտք: Ժամանակակից գրական հայերենում գրաբարյան հոգնակիի ոտք-ը դարձել է եզակի թվի ձև, որից էլ կազմվում է ոտքեր հոգնակին: Չմոռանանք, իհարկե, որ …
ԴԱՎԻԹ ԳՅՈՒՐՋԻՆՅԱՆ Ս, դ, ն, ը հոդերը կարևոր մասնիկներ են. մեր գրավոր կամ բանավոր խոսքն անհնար է պատկերացնել առանց սրանց։ Դերանունների և հոդերի իմաստային ու ծագումնաբանական առնչությունները ակներև են դառնում հետևյալ հանդիպադրումների միջոցով. ես, սա, …
ԴԱՎԻԹ ԳՅՈՒՐՋԻՆՅԱՆ Հայերենը հազարամյակների ճանապարհ է անցել, բազմաթիվ բարբառներ ունի, իսկ ներկա փուլում՝ նաև գրական լեզվի երկու տարբերակներ։ Այս ամենի հետևանքով տարատեսակ զուգաձևություններ են առաջացել, հայերեն խոսողներն ու գրողներն էլ …
ԴԱՎԻԹ ԳՅՈՒՐՋԻՆՅԱՆ Ժամանակակից հայերենի (տվյալ դեպքում՝ արևելահայերենի) ուղղագրության ամենադժվար, միաժամանակ վիճահարույց հարցերից է բառերի և բառակապակցությունների բաղադրիչների միասին, անջատ կամ գծիկով գրությունը։ Թեև մշակված կանոններ կան, սակայն դեռևս նկատվում է …
ԴԱՎԻԹ ԳՅՈՒՐՋԻՆՅԱՆ Մեր գրավոր և բանավոր խոսքում աչք են ծակում և ականջ են սղոցում օտար այն բառերը, որոնց հայերեն ընդունելի համարժեքները կան։ Սրանք արմատախիլ անելը դժվար չի թվում, որովհետև օտար …
ԴԱՎԻԹ ԳՅՈՒՐՋԻՆՅԱՆ Եվ, ու շաղկապները հայերենի ամենագործածական բառերի քառյակի մեջ են մտնում։ Գրեթե բոլորը գիտեն, որ սրանք միավորում են բառեր, բարդ նախադասություններ կազմող հավասարազոր նախադասություններ և պարբերություններ։ Այս շաղկապներն ունեն թե՛ նմանություններ …
ԴԱՎԻԹ ԳՅՈՒՐՋԻՆՅԱՆ Քերականության դպրոցական դասագրքերում հստակ գրված է, որ հարկադրական եղանակի բայաձևերը կազմվում են պիտի կամ պետք է եղանակիչներով՝ պիտի գնամ և պետք է գնամ։ Հայերեն խոսողներն ու գրողներն էլ հանգիստ գործածում են այդ ձևերը։ Այնինչ… Կան …
ԴԱՎԻԹ ԳՅՈՒՐՋԻՆՅԱՆ Հին հայերենում՝ գրաբարում, Ի նախդիրը ձայնավորով սկսվող բառերից առաջ դառնում է Յ, որը Հ է կարդացվում։ Տերունական աղոթքից գիտենք. «Եղիցին կամք քո որպէս յերկինս [հերկինըս = երկնքում] և յերկրի …
